W naszym kraju zima i sezon grzewczy już w pełni, poza niebezpieczeństwem złapania kataru z przeziębienia istnieje ryzyko związane z niesprawnymi przewodami kominowymi. Ponieważ w celu oszczędności większość ludzi stara się możliwie najbardziej uszczelnić swoje mieszkania istnieje duże ryzyko nieprawidłowego funkcjonowania przewodów wentylacyjnych. Ponieważ szczelne mieszkanie nie pozwala na swobodny obieg powietrza dochodzi od możliwości cofania zawartości przewodów czyli ich odwrotnego funkcjonowania – jest to bardzo groźne zjawisko, które w przypadku występowania tlenku węgla (czadu) może skończyć się nawet śmiercią. Aby zapobiec zatruciu czadem (tlenkiem węgla) należy rozważyć zamontowanie czujnika czadu.

Skąd się bierze czad i dlaczego jest tak niebezpieczny?

Tlenek węgla powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w tym paliw, które występuje przy niedostatku tlenu w otaczającej atmosferze. Może to wynikać z braku dopływu zewnętrznego powietrz do urządzenia, w którym następuje spalanie gazu (lub innych paliw). Jest to szczególnie groźne w mieszkaniach w których okna są szczelne lub uszczelnione na zimę. Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym zmysłami człowieka (bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku) oraz ze względu na fakt, że blokuje on dostęp tlenu do organizmu, poprzez zajmowanie jego miejsca w czerwonych ciałkach krwi, powodując przy długotrwałym narażeniu (w większych dawkach) śmierć przez uduszenie. Zatrucie tlenkiem węgla (popularnie nazywane zaczadzeniem) jest najczęściej spotykanym zatruciem gazowym. Stanowi 75% wszystkich zatruć samobójczych i od 32% (w Szwajcarii) do 55% (w Austrii) zatruć przypadkowych. Jest najczęstszą przyczyną śmiertelnych zatruć w wielu krajach.

Co zrobić, aby uniknąć zaczadzenia?

Aby zapobiec zatruciu czadem należy bezwzględnie przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności przewodów kominowych, stosować urządzenia posiadające stosowne dopuszczenia w zakresie wprowadzenia do obrotu a w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację. W trosce o własne bezpieczeństwo, warto rozważyć zamontowanie w domu czujek dymu i gazu, w tym szczególnie użyteczny będzie czujnik czadu. Koszt zamontowania takich czujek jest niewspółmiernie niski do korzyści, jakie daje zastosowanie tego typu urządzeń (łącznie z uratowaniem najwyższej wartości, jaką jest nasze życie). Czujnik powinien mieć atest a do tego, pracować na źródle zasilania niezależnym od dostaw prądu – brak prądu sieciowego nie może sprawiać, że urządzenie przestaje działać.

Toksyczne działanie tlenku węgla wynika z jego większego od tlenu (250–300 razy) powinowactwa do hemoglobiny, zawartej w erytrocytach krwi. Tworzy on połączenie zwane karboksyhemoglobiną (CO + Hb › COHb), które jest trwalsze niż służąca do transportu tlenu z płuc do tkanek oksyhemoglobina (połączenie tlenu z hemoglobiną). Dochodzi więc do niedotlenienia tkanek, co w wielu przypadkach prowadzi do śmierci. Już wdychanie powietrza ze stężeniem 0,16% objętościowego CO, powoduje po dwóch godzinach zgon. O ile przy większych stężeniach (pow. 0,32%) pierwszymi objawami zatrucia jest silny ból głowy i wymioty, to mniejsze stężenia powodują przy względnie krótkim wdychaniu jedynie słaby ból głowy i zapadanie w śpiączkę, jednak i te stężenia powodują po dłuższym kontakcie śmierć.